Asif Rüstəmli: 

XALQIN VƏ XƏZƏRİN XOŞBƏXTİ

Adın məna qatından ömrə, taleyə ilahi bir işıq süzüldüyünə, ruhi vəhdət, bağlılıq yarandığına həmişə inanm bəsləmişəm. Cəmiyyətdə mənəvi dəyərləri, arzuları, xoş niyyətləri özündə ehtiva edən adların şəxslərə magiq impuls ötürməsi, həyatın məna çalarlarını ziynətləndirməsi qəbul və dərk edilən gerçəklikdir. Xalqının və ürəkdən sevdiyi Xəzərin xoşbəxt övladı – Xoşbəxt Yusifzadə kimi...

Altı il əvvəl AzTV-nin “Ovqat” verilişində iştirakımdan sonra çoxsaylı təbrik zəngləri qəbul etməli oldum. Onlardan biri tam fərqli idi:

- Alo, Asif müəllimdi?

- Bəli.

- Telefon nömrənizi Nizami Cəfərovdan aldım (Akademik Nizami Cəfərov “Ədəbiyyat qəzeti”ndə Xoşbət müəllim haqqında çap etdirdiyi məqalədə həqiqətən bu məqamı vurğulamışdır)... Xoşbəxt Yusifzadədir. Məni tanudun?!

- Salam Xoşbəxt müəllim, əlbəttə tanıdım. Sizi tanımayan varmı?

- “Ovqat” verilişində çıxışınızı dinlədim. Bəzən kövrəldim də... Cəfər Cabbarlı haqqında danışanda uşaqlıq illərim yadıma düşdü. Bilirsən, Cəfər Cabbarlı ən çox sevdiyim sənətkarlardan biridir. Orta məktəb illərində dram dərnəyində dəfələrlə Cabbarlının obrazlarını canlandırmışam. Aydının, Elxanın monoloqu indi də yadımdadır... dedi.

Xoşbəxt müəllim xatirələrini emosiya, coşğu ilə söylədikcə, çözələdikcə Respublikamızın 1 nömrəli neftçisinin, “neft sənayesinin canlı əfsanəsi”nin ədəbiyyata sevgisi, Cabbarlıya sayğısı məni heyran etdi. Zəng üçün minnətdarlığımı bildirdim. Görüşmək ümidi ilə ayrıldıq.

Telefon zəngindən təxminən bir il sonra “SOCAR”-ın binasında, Xoşbəxt müəllimin yığcam, xudmani kabinetində görüşdük. Təmtəraqdan uzaq, özü kimi sadə bir iş otağı idi. Hal-əhval tutduq... Respublika Prezidentinin ona olan qayğısından, sayğısından razılığını bildirib dedi ki, yaşa görə pensiyaya çıxmaq söhbəti vardı. Prezident “SOCAR”-ın rəhbəri Rövnəq Abdullayevə tapşırdı ki, ehtiyac olsa iki vitse-prezident ştatı verərəm, amma Xoşbəxt Yusifzadə vəzifəsində qalmalıdır.

Xoşbəx müəllim Prezidentimizin onu Vladimir Putinlə necə tanış etməsindən də təbəssümlə danışdı. Dedi ki, 2007-ci ilin oktyabr ayında Xəzəryanı ölkələrin Tehranda zirvə görüşü keçirilirdi. V.V.Putin dedi ki, Xəzər dənizinin dibi mürəkkəb seysmik zonadır, burada zəlzələlər olur. Dənizin dibindən neft kəmərinin keçməsi təhlükəlidir. Ekologiyaya mənfi təsir göstərə bilər.

Ümumi mövqeyimizin əksinə olduğuna görə bu fikirlə razılaşmaq çətin idi.

Prezidentimiz məni Rusiya Prezidentinə təqdim etdi. Putin gülümsəyib “çox şadam” dedi.

“Putinə müraciətlə -Vladimir Vladimiroviç, sizin 55 yaşınız tamam olub. Bu münasibətlə sizi təbrik edirəm. Deməliyəm ki, mənim də dənizdə iş stajım 55 ildir. Bu müddətdə, mənim təcrübəmdə heç elə bir iş olmayıb ki, dənizin dibində zəlzələdən boru kəməri qırılıb dağılsın.”

Putin vəziyyətdən çıxmaq üçün gülə-gülə “Sovet boruları çox möhkəm idi” deyib. Xoşbəxt müəllim cavabında bildirib: “Borular indi də zəif deyil”

2017-ci ildə Xoşbəxt müəllim V.V.Putinlə təkrar görüşəndə 10 il əvvəlki boru söhbətini xatırladır və Xəzərin dibindən keçən neft-qaz kəmərlərinin möhkəmliyini vurğulayır.

Xoşbəxt müəllim böyük təcrübə məktəbi idi. Onun proqnozlarının dəqiqliyi şəxsi praktikasına əsaslanırdı. Bütün elmi tədqiqatları “Neft daşları”, “Dəniz neft və qaz yataqlarında axtarış-kəşfiyyat işləri”nə həsr edilmişdir. Özü söhbət edirdi ki, doktorluq işini çox gecikdirdilər. Axırda bir dostunun məsləhəti ilə gedib Moskvada müdafiə edib. Uzun illər Ali Attestasiya Komissiyası Rəyasət Heyətinin üzvü idi. Onunla 2018-ci ilin oktyabr ayında Rəyasət Heyətinin iclaslarında yenidən görüşdük. Hər zaman səmərəli təkliflərlə humanist mövqedən çıxış edirdi. Xoşbəxt müəllimin şəxsi təşəbbüsü ilə yeni ixtisaslar əsasında dissertasiya şurasının yaradılması təklifi Rəyasət Heyətində yekdilliklə bəyənilmişdi.

AAK-da 2020-ci ilin yanvar ayında akademik Xoşbəxt Yusifzadənin 90 illiyi qeyd edildi. Komissiyanın sədri Famil Mustafayevin təbrik məktubundan əlavə Xəzərin şahə qalxmış dalğaları fonunda tufanlara sinə gərmiş möhtəşəm neft Buruğunu və yubliyarın portretini özündə əks etdirən tort masaya gətirildi (Bu ideyanın gerçəkləşməsində Həmkarların sədri, dostum Qalib Həsənlinin peşəkarlığı və yaradıcı münasibəti vurğulanmalıdır). Ömrü, həyat yolu tufanlardan, fırtınalardan keçmiş akademik Xoşbəxt Yusifzadənin məna dolu kövrək, həlim çıxışı indi də yaddaşlarda yaşayır.

O böyük insan, əfsanəvi şəxsiyyət idi. Demək olar ki, 1960-cı ildən sonra SSRİ-nin bütün rəhbərləri ilə şəxsən görüşmüşdür. Xəzərin sirlərinə dərindən bələd olan, Xəzərin nəbzini tutmağı, ürək döyüntülərini dinləməyi bacaran neftçi-mühəndis idi. Onun yeni üsullarla hasil etdiyi neft Azərbaycanın müstəqilliyini möhkəmləndirdi, iqtisadi qüdrətini artırdı, Qarabağın azad edilməsində müstəsna rol oynadı.

Xalq şairi Məmməd Araz elə bil “Neftçilər” şeirini ona həsr etmişdir:

Layları doğrayan, qatları yaran,

Ən cəsur cərrahlar - neftçilərdir!

Torpaq zülmətində günəş axtaran

Yeraltı səyyahlar - neftçilərdir!

Çox həmdəm olublar borana, qara;

Yerin kölgəsinə sığınıb onlar.

Alqış qanadında ön sıralara

Ali məclislərə çağrılıb onlar...

Akademik Xoşbəxt Yusifzadə Azərbaycan xalqının Xoşbəxt və unudulmaz övladıdır. Ruhu şad olsun!

Bakı, 04.10.2023