Çin kosmik stansiyada mutant bitkilər əldə etmək istəyir

Mayın sonlarında kosmosa uçan Çinin “Shenzhou-16” kosmik gəmisi Tianqonq kosmik stansiyasına 100-dən çox növ toxum gətirdi. Ekipaj faydalı xüsusiyyətlərə malik olacaq mutantları əldə etmək üçün bitki yetişdirməyi planlaşdırır. 

Çinli astronavtlar Tianqonq stansiyasına mutant bitkilər gətirməyi planlaşdırırlar. Bu imkanı onlara mayın 30-da stansiyaya yanaşan Shenzhou-16 kosmik gəmisi təmin edib. Sonra ekipajla birlikdə müxtəlif elmi təcrübələr üçün materiallar gəmiyə çatdırıldı.

Onlardan biri genetik material nümunələri olub, onlardan 136 növ stansiyaya çatdırılıb. Çin İnsanlı Uçuşlar Agentliyinin məlumatına görə, onlar kənd təsərrüfatı, genetika və biotexnologiya ilə məşğul olan 53 elmi təşkilat tərəfindən təmin edilib. 

Ümumilikdə stansiyaya 12-si dənli, 28-i texniki olmaqla 47 kənd təsərrüfatı bitkisinin toxumu qəbul edilib. Meşə və çöl bitkilərinə, gül və dərman bitkilərinə 76 növ toxum aiddir. Qalan 13 növ genetik material göbələklərə və mikroorqanizmlərə, o cümlədən sənayedə istifadə olunanlara aiddir.

Astronavtlar təkcə bütün bu növləri böyütməyə deyil, həm də artan radiasiya və çəkisizlik şəraitində bir neçə nəsil əldə etməyə çalışacaqlar. Belə hesab edilir ki, bu yolla qiymətli xassələrə, məsələn, yüksək məhsuldarlığa və ya quraqlığa və soyuğa davamlılığa malik mutant bitkilər əldə etmək olar. 

Çin 1980-ci illərin sonlarından bəri orbitdə böyüyən canlı orqanizmləri sınaqdan keçirir. Bitkilərlə təcrübələr SSRİ və ABŞ tərəfindən də dəfələrlə aparılmışdır. Bu proses özlüyündə maraqlıdır, çünki gələcəkdə kosmosdan köçənlər öz qidalarını yetişdirməli olacaqlar.

Və burada əsas maneə aşağı çəkisi və artan fon radiasiyası olacaq. Birincisi, daimi cazibə şəraitində təkamül keçirmiş bitki və heyvanların inkişafını poza bilər. İkincisi, ümumiyyətlə, DNT-ni məhv edə bilər və toxumları inkişaf edə bilməz.

Lakin alimləri ən çox maraqlandıran radiasiyanın təsiridir. Həqiqətən, süni seçim üçün tez-tez görünməyən mutant bitkilərə ehtiyac var. B