BƏYBALA MİRZƏYEV: 

Müharibə və dil...

Keçən ilin fevralında rusların Ukraynaya hücumundan sonra keçmiş sovet respublikalarında rus dilinə qarşı münasibətdə iki tendensiya müşahidə olunur. Belə ki, Baltikyanı respublikalarda, Moldovada, Qazaxıstanda rus dilinə münasibət daha da pisləşib.

Belarusda, Tacikistanda isə rus dili daha da geniş təbliğ olunmağa başlayıb. Azərbaycanda da rus dilinə maraq artıb.

Türkmənistanda və Qırğızıstanda isə rus dili az qala ikinci rəsmi dil kimi istifadə edilməkdədir.

Məhz buna görədir ki, Rusiyanın Türkmənistandakı səfiri İvan Volınkin ötən gün respublikada rus dilinin qorunub saxlanmasına diqqətlə yanaşılmasına görə Kremlin adından rəsmi Aşqabada təşəkkür edib.

İ.Volınkin Türkmənistanı Rusiyanın əsl dostu adlandırıb və respublikada rus dilinin qorunub saxlanmasına diqqətlə yanaşılmasının Moskva üçün əhəmiyyətindən danışıb.

Rusiyalı səfir həmçinin qeyd edib ki, "Aşqabadın xarici siyasətdə neytrallığı Moskva üçün prinsipial əhəmiyyət kəsb edir, çünki bu, xarici amillərdən asılı olmayaraq münasibətləri inkişaf etdirməyə və ümumi dil tapmağa imkan verir".

Səfirin bu ifadəsi Kremlin gerçək niyyətini üzə çıxarır. Kreml istəyir ki, keçmiş sovet respublikaları Ukraynanı müdafiə etməsinlər. Putin postsovet respublikalarının ya Rusiya ilə müttəfiqlik etməsinə, yadaki ən pis halda neytral qalmalarına nail olmaq istəyir. Və bunun üçün ən müxtəlif təzyiq metodlarından istifadə edir.

İvan Volınkin açıqlamasında açıq-aşkar şişirtməyə yol verərək onu da vurğulayıb ki, "Rusiya və Türkmənistanı ümumi dəyərlər və istəklər birləşdirir. Üstəlik, Rusiya Türkmənistana qardaş xalq və əsl dost kimi baxır".

Səfirin bu fikirləri tamamilə qeyri-səmimi təsir bağışlayır. Çünki hər kəs bilir ki, Rusiyanın əsl dostu yoxdur. Hətta Belarus da Rusiyanın əsl dostu deyil. Sadəcə olaraq Putin Lukaşenkonu "tələ"yə salıb.

P.S.

Yeri gəlmişkən, postsovet respublikaları arasında Ukraynaya münasibətdə ən müstəqil siyasət yürüdən ölkələr Moldova, Qazaxıstan və Azərbaycandır. Bu ölkələr Ukraynaya tibbi ləvazimatlarla, ərzaq və məişət-tələbat vasitələri ilə, texniki avadanlıqlarla, yanacaqla kömək edirlər.

P.P.S.

Bu arada Baltikyanı respublikalarda (xüsusən də Latviyada) rus mənşəli şəxslərin öz vətəndaşlıq hüququnu qoruyub saxlamaları üçün dövlət dilini (latış, eston və litov) yüksək səviyyədə bilmələri barədə yazılı və şifahi imtahan verməlidirlər. Bu ölkələrdə ictimai yerlərdə rus dilindən ümumiyyətlə istifadə olunmur. Latışlar, estonlar və litvalılar rus dilinə imperiya dili kimi mənfi münasibət bəsləyirlər.